Nowe przepisy DBA i VBAR

Nowe przepisy dla samozatrudnionych: lepsza ochrona przed fikcyjnym samozatrudnieniem czy nadmierna regulacja?

Witamy na moim blogu!

Dziś poruszymy ważny temat dotyczący nowych przepisów dla samozatrudnionych w Holandii. Nowo mianowany minister ds. społecznych i zatrudnienia, Eddy van Hijum, już teraz ma przed sobą wiele wyzwań, w tym nadchodzące egzekwowanie ustawy DBA od 1 stycznia. Jej celem jest ograniczenie liczby fikcyjnych samozatrudnionych. Dodatkowo, firmy będą musiały zmierzyć się z nową ustawą VBAR, która może być jeszcze bardziej restrykcyjna. Przyjrzyjmy się bliżej tym regulacjom.

O co chodzi w nowych przepisach?

Mowa o dwóch różnych ustawach: ustawie o deregulacji oceny stosunków pracy (DBA) oraz ustawie o wyjaśnieniu oceny stosunków pracy i domniemaniu prawnym (VBAR).

Ustawa DBA, która obowiązuje już od dłuższego czasu, określa kryteria pozwalające stwierdzić, czy ktoś jest fikcyjnie samozatrudniony. Kluczowym aspektem jest tu, czy freelancer pracuje pod nadzorem pracodawcy, na przykład czy zleceniodawca może decydować, z kim pracuje, gdzie i jak długo.

Celem ustawy jest określenie, kto jest prawdziwym przedsiębiorcą, a kto powinien być traktowany jako pracownik etatowy.

Jeszcze nie wprowadzona ustawa VBAR ma na celu dalsze wyjaśnienie stosunków pracy. Ponadto, wprowadza minimalną stawkę godzinową w wysokości 33 euro. Osoby zarabiające mniej będą mogły łatwiej dochodzić swoich praw jako pracownicy.

Jak doszło do powstania nowych przepisów?

W maju 2016 roku wprowadzono ustawę DBA, ponieważ liczba samozatrudnionych gwałtownie rosła. Korzystanie z usług samozatrudnionych wiązało się z pewnymi korzyściami podatkowymi, które nie były dostępne dla pracowników etatowych. Wcześniej istniała deklaracja stosunku pracy (VAR), w której freelancer oświadczał, że nie jest zatrudniony na stałe.

"Wiedziało się wtedy, że ktoś przez rok będzie pracował jako samozatrudniony i nie było naliczanych zaległych podatków od wynagrodzeń przez Urząd Skarbowy," mówi Niels van der Neut, wykładowca uniwersytecki (UvA), który obronił doktorat na temat samozatrudnionych. "Jednak rzeczywistość często wyglądała inaczej, potrzebne było bardziej elastyczne podejście."

W ciągu ośmiu lat od wprowadzenia ustawy egzekwowanie surowych przepisów było wielokrotnie odkładane, ponieważ różnica między samozatrudnionym a pracownikiem nie była jasna. Teraz jednak to opóźnienie dobiegło końca, chociaż niektórzy twierdzą, że nadal brakuje jasności.

Dlaczego nowe przepisy są potrzebne?

Ustawa DBA i jej potencjalny następca, VBAR, mają na celu rozwiązanie problemu osób, które nie chcą pracować jako przedsiębiorcy, ale są do tego zmuszone. Nie wiadomo dokładnie, ile osób jest fikcyjnie samozatrudnionych.

Związek zawodowy FNV od dawna walczy o prawa takich pracowników, na przykład w firmach kurierskich. Sąd uznał, że dostawcy pracujący dla Deliveroo nie są prawdziwymi freelancerami.

Również Stowarzyszenie Samozatrudnionych w Holandii sprzeciwia się przymusowemu samozatrudnieniu. Brutto stawka 33 euro za godzinę będzie dużą pomocą, twierdzi przewodnicząca Cristel van de Ven. "Pomaga to w szczególności kurierom, dostawcom poczty, kucharzom i kelnerom, którzy wolą pracować jako pracownicy etatowi. Jeśli pracujesz tylko za tak niskie stawki, prawdopodobnie nie możesz być trwałym przedsiębiorcą."

Kto jest zadowolony z nowych przepisów, a kto nie?

Pomimo wprowadzenia nowych przepisów, stowarzyszenie widzi jeszcze wiele do poprawy w ustawie VBAR. "Jest ona niedopracowana. Nie przemyślano wystarczająco konsekwencji dla pracowników. Mogą oni wkrótce mieć szereg 'kruche' umów. Jeśli na przykład prowadzisz kurs przez 40 godzin rocznie i masz na to umowę, możesz w ciągu roku mieć nawet dziesięciu pracodawców. To będzie administracyjny koszmar."

Według Van de Ven wiele korzyści podatkowych zostało już zredukowanych, a projekt ustawy o obowiązkowym ubezpieczeniu od niezdolności do pracy jest już na stole.

Ekspert ds. prawa pracy Van der Neut twierdzi, że obecny system zabezpieczenia społecznego opiera się na idei, że praca wykonywana jest na podstawie umowy o pracę. Według niego z tych zmian skorzysta najbardziej społeczeństwo, a także fundusze emerytalne, skarbiec państwa i fikcyjnie samozatrudnieni, którzy chcą być pracownikami.

Co dalej?

Nie ma jeszcze pewności, że ustawa VBAR wejdzie w życie w obecnej formie. Później w tym roku pojawi się jeszcze opinia Rady Stanu.

Następnie nad ustawą będą głosować izby parlamentu. Stowarzyszenie Samozatrudnionych w Holandii chce jeszcze rozmawiać z ministrem Van Hijum. Cristel van de Ven podkreśla: "Szybko musi pojawić się jasność."

Ustawa VBAR wejdzie w życie najwcześniej 1 stycznia 2026 roku.

Dziękujemy za przeczytanie! Zapraszamy do dzielenia się swoimi opiniami w komentarzach i na naszych profilach społecznościowych.

źródło: NOS